Shpronësimi i të vdekurve

E-Zani

Në një shoqëri siç është ajo shqiptare, ku paraja sundon në çdo centimetër katror të hapësirave urbane, natyrisht jeta ka pësuar inflacion të frikshëm përballë mallit dhe pasurisë. Paraja është ajo që sot nënshtron gjithçka duke pushtuar troje, hapësira, institucione, ligje… vetë njerëzit. Mesa duket, tashmë ajo po shtrin duart edhe drejt botës së të vdekurve duke trazuar edhe eshtrat e varreve për mungesë trojesh.

Alarmi vjen nga dy varrezat e Tiranës, të cilat nuk kanë më vend për varre të tjera. Bashkia e Tiranës, e shikon këtë situatë si kolapsuese për shkak të pamundësisë për troje të reja. Zgjidhja e vetme e menduar prej tyre është krijimi i varreve murale. Siç duket edhe banesat e fundit tashmë do të bëhen shumëkatëshe ashtu si edhe ato të qyteteve. Për këtë, bashkia ka kërkuar miratim e komuniteteve fetare, të cilin e ka marrë vetëm nga dy komunitetet e krishtera. Komuniteti Musliman nuk ka rënë dakort, për shkak se kjo mënyrë varrimi bie ndesh me detyrimet fetare ndaj të vdekurve. Megjithatë, duket se nuk mungojnë alternativat nga drejtues të ndryshëm të Komunitetit Musliman, duke shfrytëzuar hapësirat e krijuara prej larmisë së opinioneve juridike në dijet fetare. Imami i Xhamisë së Tabakëve dhe Drejtori i Thirrjes në KMSH Elvis Naçi u shpreh në Vizion Plus për “riciklim varresh”, ku një “varr mund të zëvendësohet nga një tjetër”. Sipas tij, është e lejuar që kjo të mund të bëhet për nevoja të ndryshme, për një periudhë kohore prej 40 vjetësh pas vdekjes së personit që zhvarroset.

Nënkryetari i bashkisë z. Edmond Panariti bëri të ditur koston e të vdekurve. Duke i rënë lapsit, ai u shpreh se çdo njeriu i duhen rreth 5 metra katror tokë për varr dhe, në një mesatare vjetore prej rreth 4 mijë vdekjesh, Tiranës i duhen aktualisht rreth 20 mijë metra katrorë tokë në vit për të sistemuar strehimin e përtejmë. Duke u shprehur në terma administrativë, z. Panariti, ndërrimin e praktikës së deritanishme të varrimit nga dheu në sirtarë shumëkatësh të mermertë, e quajti “reformë”, madje ai u shpreh për një “revolucion” në këtë sektor, duke “adaptuar” sistemet e shërbimeve të tilla që përputhen me “standardet e Bashkimit Europian”. Mesa duket, hovet revolucionare do të duhet të përfshijnë edhe atë botë në trazimet e të gjallëve, ndërsa nga ana tjetër, tashmë do të na mbetet barra të integrojmë edhe të vdekurit në BE. Për këtë të fundit, gjeneralët e integrimit, që nuk janë të paktë në opinionin publik shqiptar, e kanë tashmë modelin tek kolegu i tyre i “ushtrisë së vdekur” në veprën e Kadaresë.

Në të njëjtën linjë, disa media e trajtuan variantin e varreve murale si një praktikë të re të përhapur kudo në vendet perëndimore. Problemi sipas tyre, ishte se shoqëria shqiptare, e mbetur tradicionale, nuk duket ende gati ta brendësojë këtë formë varrimi, – pse jo, njësoj siç nuk jemi gati për të pranuar edhe martesat gay, plazhet toples apo bashkëjetesën. Ndoshta do të na duhet që moda dhe moderniteti të përfshijnë edhe praktikat funerale, duke modernizuar gjithashtu të vdekurit. Kështu lehtësojmë edhe barrën financiare dhe ku i dihet, ndoshta mund të ndihmojmë edhe që vdekja të na duket më trendy.