Prezantimi i Librit “Themelet e një medreseje”

Saimir Rusheku.

Me emrin e Allahut të Gjithmëshirshmit  Mëshirëplotit .

Të nderuar pjesëmarrës !

 Libri i titulluar “Themelet e një medreseje ”, është  një pasurim i mëtejshëm i bibliotekave tona. Autoret  e tij  i ndjeri prof . Eljaz Kraja dhe ish drejtori i medresesë  “Haxhi Sheh Shamia” Z. Ahmet  Osja  vlerësohen  për iniciativën e tyre te admirueshme në këtë ndërmarrje sa të vështirë aq edhe komplekse, duke vendosur ne këtë mënyrë një gur themeli, ne dokumentimin dhe shkrimin  e historisë së rihapjes së institucioneve arsimore fetare  në Shqipëri në fillimin e viteve 90-të , pas afro një gjysmë shekulli të mohimit e ndalimit te tyre gjatë epokës totalitariste.

Ata janë përpjekur me modesti, ta trajtojnë këtë punim ne këndvështrimin historik, te ndërthurur me një stil publicistik me vlera, përmasa dhe hapësira shumëdimensionale  të  ekspozojnë  zanafillën  dhe  pikënisjen e idesë, ëndrrës së rihapjes së medresesë  të shoqëruar  me përpjekje, sakrifica  e sfida të mëdha.

Baza kryesore ku është mbështetur ky punim,  për këtë monografi janë dokumentet arkivore të medresesë , dhe natyrshëm ditarët, e burimet e memorizuara të kujtimeve të protagonisteve, që ndërmorën iniciativën e hapjes së medresesë  “Haxhi Sheh Shamia” .

Në e kreun e parë të librit, paraqitet një tablo që pasqyron kronologjinë  e zhvillimeve që paraprinë, hapjen e medresesë,  analizën e faktorëve historikë, kulturorë e fetarë, që çuan në krijimin e idesë së rihapjes, evoluimit dhe mbarëvajtjes  së saj, si dhe sfidat me të cilat është përballur.

Në historinë tonë kombëtare fundi i vitit 1990- të, shënon një ndër momentet  më të rëndësishëm , lëvizjet  për rrëzimin e diktaturës dhe ndërtimin e një shoqërie demokratike.

Në atë kohë kur erërat e demokracisë e të lirisë, po frynin në të gjithë Evropën Lindore. Më 16 nëntor 1990, jehona  shpirtërore e popullit shkodran dhe e traditës së tij fetare shekullore do te manifestonte publikisht ndjenjat e besimit, ku  nën entuziazmin e dhjetëra mijëra pjesëmarrësve u krye ceremonia fetare ne xhaminë e plumbit gjë qe do te shënonte përfundimin e epokës se errët te indoktrinimit  te gjithanshëm ateist, persekutimit  psikologjik te sofistikuar, si dhe fushatës frontale e komplekse kundër fesë,  e institucioneve fetare, te cilat ndonëse lanë gjurmë, ne formimin moral të grupmoshave të ndryshme, nuk munden ta çrrënjosin  besimin në Zotin .

Ky akt publik, sa qytetar aq edhe politik, do te shënonte fillimin e një epoke të re, atë të lirisë se fesë dhe te drejtave te besimit duke kulmuar me pas me ringritjen e Komunitetit  Mysliman te Shqipërisë.

Kur analizojmë e studiojmë ngjarjet më të mëdha dhe kthesat më të shquara historike të popujve gjatë gjithë historisë së njerëzimit, do të shohim se çdo realizim i madh, çdo fitore e drejtësisë mbi padrejtësinë, çdo fitore e lirisë mbi robërinë,… është arritur për shkak se njerëzit vizionarë  të popujve kanë ëndërruar të pamundurën, të pabesueshmen për shumicën e njerëzve të zakonshëm, dhe kanë vepruar në kundërshtim të plotë me rregullat e kohës, dhe me ligjet në fuqi të pushtetarëve,  e të sundimtarëve .

E s’kish si te ndodhte ndryshe me trashëgimtarët e dijetarëve, hoxhallarëve dhe intelektualeve myslimane të ishin protagonistet e idesë se rihapjes se medresesë. Ata mbartnin amanetin qe jehonte ne zemrat e tyre, te ringjallnin traditën dhe trashëgiminë islame ne qytetin e vlerave historike , kulturore e fetare që tradicionalisht ka rrezatuar harmoninë, bashkëjetesën paqësore dhe tolerancën fetare.

Në zemrat dhe mendjet e tyre, e drejta e besimit dhe rihapja e institucioneve fetare lindi  si frymëzim, si dëshirë , si vizion e synim, si aspiratë e ideal – pra, si ëndërr: Kështu ata u bënë iniciatorë e protagonistë të kthesës së madhe historike.

Lëvizja sensibilizuese për domosdoshmërinë e ngritjes se medresesë, gjeti mbështetjen e një rrethi te gjere intelektualësh e profesorësh e personalitetesh të nderuara  ndër te cilët përmendim  zotërinjtë: Ahmet Osja, Faik Hoxha, Ismail Muçej, Zyhdi Vasia, Hiqmet Bekteshi, Faik Luli, Islam Dizdari, Lutfi Sokoli, Mahir Hoti,  Eljaz Kraja, e shume të tjerë.

Në saj të përkushtimit e vendosmërisë, ajo do te shndërrohej ne një  gjenerator  te energjive te pashtershme shpirtërore,për përballimin e vështirësive e sfidave te panumërta.

Themelet e medresesë u ngritën mbi vizione e sakrifica. Ai nuk ishte një vegim qe zgjat për pak minuta, por për grupin nismëtar ishte një horizont i ri vlerash, ishte një front i punës vetëmohuese .

Në këtë kontekst përmendim se edhe për Komunitetin Mysliman të Shqipërisë të ringritur rishtazi në atë periudhë, arsimi është konsideruar ndër prioritetet kryesore te tij ne funksion te ringritjes se sistemit te vlerave universale ne shoqërinë shqiptare

Duke  u nisur nga ky objektiv, rruga drejt së ardhmes , progresit dhe përhapjes së vlerave islame, duhej të  kalonte përmes institucioneve arsimore fetare.

Ringjallja e trashëgimisë fetare, me vlera te spikatura te bashkëjetesës ndërfetare e civilizimit bashkëkohor, larg çdo fanatizmi ideologjik fetar do te parashtrohej si detyre kryesore ndaj tyre,  për ti transmetuar këto vlera reale shpirtërore, e fetare brezit te ri shqiptar .

Ishte  besimi e vendosmëria, sinqeriteti dhe sakrifica e protagonisteve, si  dhe mbështetja e ofruar nga K.M.Sh nën drejtimin e të ndjerit Hafiz. Sabri KOÇI, që bënë të triumfojë besimi  mbi dyshimin e skeptikëve, të cilët e konsideronin  realizimin i hapjes se medresese një utopi .

Një fokus dhe rëndësi të veçantë autorët i kanë  kushtuar dhe procesit të  vështirë të  hartimit të platformës për përcaktimin e fizionomisë, rolit dhe misionit të medresesë, dimensioneve te saj programore, dhe vlerave te saj edukative, për të formuar dhe mbrujtur qytetarët e një shoqërie të re, të udhëzuar e ndriçuar nga drita hyjnore e besimit duke lënë pas njëherë e përgjithmonë, errësirën e ateizmit dhe atë të regjimit komunist totalitar.

Hapja e medrese më 12 dhjetor 1991 ishte evenimenti historik i paharruar, kjo ditë  ishte e karakterizuar me një atmosfere emocionuese te papërshkrueshme.

“Ishte një nga ditët më emocionuese e më të bukura të jetës tonë në profesionin e mësuesit, edukatorit , qytetarit  e prindit “. Kështu do ta cilësonin atë autorët, duke ju referuar ditarit të kujtimeve.

Të nderuar pjesëmarrës !

Në  kreun e dytë të kësaj monografie duke ndjekur kriterin tematik autoret kanë përshkruar  analizën e zhvillimeve të mbarëvajtjes së procesit mësimor, për periudhën ndërmjet viteve 1992-1996 me të gjithë treguesit dhe dimensionet e tij si në aspektin, organizativ ashtu dhe atë  arsimor.

Kjo periudhe si fazë e tranzicionit, karakterizohej nga  vështirësitë  me të cilat do të përballej mbarëvajtja e medresesë, duke renditur në të që nga  mungesa e bazës materiale e didaktike, programeve e teksteve mësimore te lendeve fetare, e deri tek  mungesa e mbështetjes  financiare çdo gjë ishte e mbështetur mbi vullnetarizëm e sakrifica individuale. Janë pikërisht manifestimet e këtyre akteve të pashembullta qe e kanë gdhendur me shkronja të arta historikun e hapjes së kësaj medreseje.

Por, pavarësisht këtyre vështirësive medreseja përmbushte me sukses misionin e saj, në kreun e III-te evidentohet se karakteristike e veçante e stafit pedagogjik te kësaj medreseje ishte se ne përbërjen e tij ndryshe nga çdo medrese tjetër ishin të angazhuar edhe  pedagogë te Universitetit “Luigj Gurakuqi” profesorët e nderuar  Mahir Hoti  e Fatbardh Sokoli .

Ndër arritjet e sukseset e saj përmenden gjithashtu treguesit sasiorë e cilësor gjithnjë e në rritje të nxënësve te medresesë, pjesëmarrja e tyre dinjitoze ne konkurse e olimpiada ne shkalle rrethi, e me pas në nivel të Komunitetit Mysliman, si dhe pasqyrimi i  aktiviteteve të larmishme jashtëshkollore me karakter edukativ, kulturor e argëtues, dhe krahas tyre iniciativat e veprimtaritë për nxitjen e talenteve te nxënësve medresistë përmes organizimit te rretheve letrare, e konkurseve te krijimtarisë letrare, ku piken e rëndesës, do ta  përbënin,  librat e parë të botuar nga nxënës të medresesë.

Në kurrikulën e lëndeve fetare, edukimi i nxënësve me vlera morale, fetare e filozofike, do te kishte ne përmbajtjen e saj programore edhe te drejtat e njeriut te cilat mund te studioheshin edhe ne pikepamje fetare nën optiken e interpretimit te librit hyjnor Kur’anit Famelarte.

Fillesat e veprimtarisë metodike të aktivizimit të praktikes fetare për nxënësit medresiste, përshkruhen si nje proces  qe do i shërbente aftësimit te tyre, për te kryer detyra fetare por njekohesisht edhe si mbështetje për myftinine për te mbuluar nevojat e saj me kuadro fetare ne zona te ndryshme.

Këto aktivitete do te ishin mjaft fleksibël duke u krijuar mundësi nxënësve dhe mësuesve te përfshihen plotësisht brenda dhe jashtë shkollës ne procesin e promovimit dhe masivimit te vlerave fetare ne komunitetin përkatës.

Në përmbyllje të këtij libri  pasqyrohet raporti i marrëdhënieve me te tjeret. Kontributi i vyer i vëllezërve Gavoçi, korrespondenca dhe përpjekjet e pareshtura për te krijuar ura lidhëse komunikimi me subjekte jo vetëm brenda vendit si K.M.SH, Myftinia Shkoder, e  M.A.Sh, por edhe  jashtë tij për te përfituar në këtë mënyrë  mbështetjen e subjekteve partnere, ku një vëmendje e veçante i kushtohet vizitës së zhvilluar në medresenë “Isa Beu” Shkup si e para vizitë jashtë kufijve të Shqipërisë, mikpritjes vëllazërore te drejtuesve te saj dhe kurorëzimit te suksesshëm te kësaj marrëdhënie me nënshkrimin e marrëveshjes se bashkëpunimit .

Në këtë mënyrë u hodhën themelet e medresesë,ashtu sic shprehen dhe autoret “…Medreseja  lindi si një dhuratë e të Madhit Zot,  e  ngritur  jo pa vështirësi ne kohën e duhur, ……pa kontributin e te gjithëve, e të brezit paraardhës (pamohuar atë te brezit te mëvonshëm e te tanishëm ) medreseja nuk do te ishte kjo qe është sot “(fq 70) .

Të nderuar pjesëmarrës !

Gjatë kësaj periudhe 20 vjeçare të rihapjes dhe funksionimit të saj evidentohet se  medreseja “H.Sheh Shamia“ ka  krijuar fizionominë e saj  duke ndërthurur  vlerat e traditës, me kërkesat për te përmbushur  standartet  bashkëkohore. Tashmë ajo është ndër shkollat elitare, e cila ka rrezatuar dhe vijon te rrezatoje një histori suksesi duke u  vlerësuar për nivelin e lartë të standardeve bashkëkohore si në aspektin infrastrukturor ashtu edhe në atë pedagogjik, dhe padyshim merite e kontribut te veçante për të kane drejtuesit  e saj nder vite, profesorët  e nderuar: Ahmet OSJA, Islam DIZDARI, Hiqmet BEKTESHI si dhe drejtori aktual i saj Kujtim DERVISHI por edhe shoqatat bamirëse islame Shoqata “ Islamic Relief “ dhe Shoqata “Istanbul”, te cilat kane ofruar një kontribut e mbështetje  te pakufishme, në këtë drejtim.

Medreseja “H.Sheh Shamia“ me sukseset, arritjet e misionin  e saj, do te mbetet për brezat një burim i pashtershëm  vlerash, që kontribuon për të ardhmen e ndritur të  kombit shqiptar .

Natyrshëm  lind pyetja,  cila është karakteristika e veçante e këtij punimi ?

Pas evenimentit  te ringritjes se Komunitetit  Mysliman  gjate një harku kohor 2 mujor tetor – dhjetor te vitit 1991 ne vendin tone janë hapur 3 medrese respektivisht  medresete “ H.A.Korca”  Kavaje dhe “ H.Mahmud Dashi “ Tiranë gjate muajit tetor, dhe më 12 dhjetor medreseja “H.SH.Shamia”, pas 1 viti u hapen edhe 7 medrese te tjera ne qytetet, Durres, Berat, Kukes, Peshkopi, Korce,Gjirokaster, dhe Cerrik,  asnjë nga këto institucione nuk disponon nje monografi te tille.

Materializimi i kësaj vepre përbën gjithashtu një homazh për personalitetet e shquara myslimane  Hafiz Sabri Koçi e Haxhi Faik Hoxha si dhe për intelektualet e profesorët e nderuar; Zyhdi Vasia, Faik Luli, Nazim Bërdica, etj, që me kontributet e sakrificat e tyre i dhanë jetë ëndrrës medresiste, duke i lënë një trashëgimi vlerash brezave te rinj.  Allahu i Lartësuar ua rregjistroftë ato, në balancën e veprave të tyre të mira.

Ky libër  ne kete tablo përmbledhëse  ekspozon  pikënisjen e idesë, vizionit dhe te  ëndrrës së rihapjes së medresesë.  Kur vetëm një njeri ëndërron mbetet vetëm një ëndërr, kur ëndërrojnë e veprojnë të gjithë, është fillimi i një realiteti të ri,  mbi te cilin ndërtohet e ardhmja.